لیلة الهریر
«هَریر» به معنای زوزه سگ، و کنایه از همهمه و ناله و غوغاست؛ از این رو، سخت‌ترین شب حمله در جنگ صفین از نظر تلفات گسترده دو سپاه امام علی علیه‌السلام و معاویه، و فراوانی ناله و فریاد مجروحان و صدای برخورد شمشیرها، «لیلة الهریر» نام دارد.
ماجرای لیلةالهریر
روز پنج شنبه یازدهم یا هفدهم ماه صفر سال ۳۷ هجری، امیرمؤمنان علی علیه السلام پس از اقامه نماز جماعت صبح، یارانش را برای جنگی مهم نوید داد و دستور فرمود عمامه و زره و شمشیر رسول خدا را برایش بیاورند. آن روز از صبح تا شب، جنگ و ستیز قهرمانان ادامه داشت تا جایی که سپاهیان امام علی علیه السلام نماز ظهر و عصر خود را در حال جنگ، و تنها با اشاره دست و سر به جا آوردند. آن روز که به یوم الهریر مشهور است، با ده‌ها هزار کشته از دو سپاه به پایان رسید.
با فرا رسیدن شب، گمان می‌رفت که عملیات به پایان رسیده، ولی برخلاف انتظار همگان، امام علی علیه السلام پس از اقامه نماز مغرب و عشاء و ایراد خطبه، دستور ادامه حمله را صادر فرمود و خود رو به جانب قبله ایستاد، دست به دعا به درگاه خداوند قادر برداشت و با بانگ رسا گفت: «یا الله یا رحمن یا رحیم یا واحد یا احد یا صمد یا الله یا اله محمد... انا نشکو الیک غیبة نبینا صلی الله علیه و آله و کثرة عدونا و تشتت اهوائنا؛ ربنا افتح بیننا و قومنا بالحق و انت خیر الفاتحین».
در آن شب، که جنگ و ستیز تا سحرگاهان ادامه داشت و لشکر ستمگر معاویه در آستانه سقوط قرار گرفته بود، فریاد ناله مجروحان و چکاچک شمشیرها و نیزه‌ها دشت را پر کرده بود. به همین دلیل «لیلة الهریر» (شب غوغا و ناله) نام گرفت.
قرآن بر سر نیزه کردن
فردای آن روز، معاویه و عمرو بن عاص برای فرار از شکست، متوسل به حیله شدند و قرآنها را بر سر نیزه‌ها کردند. سرانجام با به راه انداختن ماجرای حکمیت، جنگ صفین به پایان رسید.
منابع
- نصر بن مزاحم، وقعة صفین، ص ۴۷۵ به بعد.